Vijf lessen uit evenementenpilot herbruikbare maaltijdverpakkingen 

Veel evenementen zijn de afgelopen jaren overgestapt op herbruikbare drinkbekers, maar voor maaltijdverpakkingen heeft deze circulaire golf de kust nog niet weten te bereiken. Maaltijden op evenementen worden vooral geserveerd in wegwerpverpakkingen. Hoog tijd om daar verandering in te brengen, dachten deelnemers uit het ‘Vernieuwersnetwerk herbruikbare bekers en maaltijdverpakkingen’. Tijdens de Nacht van Ontdekkingen op 16 september 2023 in Leiden werden herbruikbare maaltijdverpakkingen geïntroduceerd rondom foodstands van de cateraar in de Hortus botanicus. Het bleek een groot succes. Bijna alle circulaire verpakkingen (97%) werden weer ingeleverd. Hoe zorgen we ervoor dat herbruikbare maaltijdverpakkingen zo snel mogelijk een gemeengoed worden op alle openbare evenementen? Hieronder de vijf lessen van onze ervaringsdeskundigen!

Het Vernieuwersnetwerk herbruikbare bekers en maaltijdverpakkingen is een actieve coalitie die samenwerkt aan een agenda voor de invoering van herbruikbare verpakkingen, met pilots aan de slag gaat en kennis en ervaring uitwisselt. Op dit moment zijn zo’n 80 partijen betrokken; van leveranciers en logistieke partijen tot kennisinstellingen en gemeenten. Gemeente Leiden, Verpakkingsbedrijf Paardekooper en provincie Zuid-Holland vonden elkaar in het netwerk en gingen een samenwerking aan. Sander Verschuren (Green Leisure Group), Wouter Steentjes (Paardekooper) en Wieke Bertina (gemeente Leiden) zijn onze ervaringsdeskundigen en delen de lessen die zij hebben getrokken uit de pilot met herbruikbare maaltijdverpakkingen tijdens de Nacht van de Ontdekkingen. 

1. Geef statiegeld terug in plaats van korting
Bezoekers die tijdens de Nacht van Ontdekkingen een hapje gingen eten in de Hortus botanicus betaalden 1 euro extra voor hun maaltijdverpakking. Van der Linde Catering + Evenementen is vaste cateringpartner van de Hortus botanicus en verantwoordelijk voor al het eten en drinken dat hier geserveerd wordt. Bij inlevering van het servies ontvingen de bezoekers de euro terug in de vorm van een plastic muntje – ter waarde van 1 euro korting op een drankconsumptie.

“Dit was in sommige gevallen net iets te onduidelijk. Het zou duidelijker zijn als het gewoon wordt terugbetaald in euro’s aan de bezoekers. Wel zo duidelijk en eerlijker”, aldus Sander Verschuren. Het panel is het erover eens dat de statiegeldmunten bijdragen aan het hoge inleverpercentage. Toch is de korting op een drankconsumptie via een munt niet helemaal eerlijk voor personen die vóór hun maaltijd al een drankje kochten. Daarbij is het altijd goed om het gebruik van plastic, het statiegeldmuntje, te minimaliseren.

2. Het belang van communicatie 
Hoe, wat en waar je over herbruikbare maaltijdverpakkingen communiceert is belangrijk, meent Wouter Steentjes van Paardekooper: “Voorafgaand aan de pilot hebben we de bezoekers geïnformeerd via de website. Ook hebben we communicatiemateriaal ontwikkeld. Dit materiaal is op A1-formaat gedrukt. In de praktijk bleken de uitgifte- en inleverpunten te dicht op elkaar te staan, waardoor er wel erg veel informatieborden in een vrij kleine ruimte hingen.” Het communicatiemateriaal moet dus beter worden afgestemd op de fysieke ruimte  waarvandaan het eten wordt verkocht. Sander Verschuren voegt hieraan toe dat de communicatieborden duidelijker zichtbaar hadden mogen zijn: “Ik zou de communicatieborden op beter zichtbare plekken zetten. Deze stonden zowel bij de cateringstands en de uitgang behoorlijk verscholen.” 

3. Alle (herbruikbare) borden verzamelen!
Naast een duidelijkere communicatie over de herbruikbare maaltijdverpakkingen, zien de ervaringsdeskundigen ook verbetermogelijkheden voor de verzamelpunten zelf. Fysiek grotere verzamelpunten, duidelijker aangegeven waar deze punten te vinden zijn en duidelijke herkenbaarheid, is de boodschap. Daarnaast zag Wieke Bertina van de gemeente Leiden tegen het einde van het evenement dat bezoekers iets slordiger werden met het inleveren van hun borden en bestek: “Gelukkig wel netjes op een tafel of naast een prullenbak.” Grotere en duidelijkere inleverpunten zijn volgens haar zeer welkom, maar zet tegen het einde van een evenement ook vooral extra personeel in om verpakkingen rondom het terrein te verzamelen. 

4. Een goede voorbereiding is het halve werk (en anders stuur je bij)
De bovenstaande drie lessen vallen samen met een goede voorbereiding. Zorg dat het personeel weet wat de bedoeling is en dat alle processen van tevoren gestroomlijnd zijn. Het liefst heeft Wieke Bertina iemand over het terrein rondlopen die een vinger aan de pols houdt voor mogelijke ‘kinderziektes’, dat wat nog niet helemaal goed gaat. “Iemand die ter plaatse voldoende tijd heeft om het systeem optimaal in te richten en de mogelijkheid heeft om, zo nodig, bij te sturen.”

5. Logische logistiek
Om maaltijdverpakkingen circulair toe te passen op festivals en evenementen zal de logistieke verwerking van gebruikte maaltijdverpakkingen moeten kloppen. “Een meerdaags evenement kent meer uitdagingen: ga je dan tussentijds al het vuil ingeleverde servies met etensresten centraal laten reinigen? En gaat dat bijvoorbeeld niet stinken? Dat is wel ingewikkelder dan bij herbruikbare bekers. En bij een volledig open evenement (zonder hekken of ingang) lopen mensen ook sneller weg met hun etenswaar. Hoe gaat het inlevergedrag dan?”, aldus het panel. Dat zijn lessen die verder uitgediept worden bij de volgende pilot in 2024.